Bilinç Notları 11

 İZUTSU'DAN "ZENİM" KELİMESİNİN ETİMOLOJİSİNE DAİR. İlgilisine!

- Bir kabileye resmen üye kabul edilen ve doğal olarak konumları kanun kaçaklarından çok daha iyi olan yabancılar bile, çoğu kez, sadece 'dışarıdan gelmiş' oldukları için zorluk yaşıyorlardı. Kabilenin bu şekilde üyeliğe aldığı kişiye zenim adı verilirdi. Burada altı çizilmesi gereken nokta, bu kelimenin zamanla, 'düşük', 'soyu bozuk', ve 'kötü huylu' şeklinde ikinci bir anlam kazanmış olmasıdır. O kadar ki, Kur'an'da bu kelimenin geçtiği bir pasajla (Kalem 10-13) ilgili olarak, İbni İshak, Allah'ın hiç kimsenin soyunun aşağılamasının söz konusu olamayacağını ifade ederek; zenimin burada soyu bozuk bir kişi (li ayb fi nesebihi) anlamında değil, orijinal anlamında, yani kabileye sonradan girmiş kişi manasında kullanılmış olduğunu özellikle belirtme ihtiyacı hissetmiştir. (116)

(Malum hoca boşuna kendisini heder etti, ne vardı yani ibni ishakın yorumunu benimseseydi)

//

Kur'an'da Dini ve Ahlaki Kavramlar - İzutsu

- Semantik, kelimenin anlam derecesini araştıran bir bilim oraya çıkmıştır. İzutsu'ya göre semantik, bir
dilin anahtar terimleri üzerinden analitik çalışmadır. (14)

- Cahiliye şiirinin Kur'an'ın açıklanması için kullanılması ve şiirin semantik alanda izlenecek yöntemde araçlardan yalnızca bir araç olarak kendisine başvurulması olayına daha İslam'ın ilk yıllarında rastlamaktayız. Hatta bu yöntemin babası İbni Abbas kabul edilir. İbni Abbas'a Maide 35. ayetinde geçen "vesile" kelimesinin anlamı sorulduğunda, Antere'nin şiirinden örnek getirerek bu kelimenin "hacet" anlamında olduğunu söylemiştir. (17)

- Hz. Ömer'in de Kur'an'ın garib bilinen kelimelerinin cahiliye şiiriyle açıklanabileceğini söylediği aktarılıyor. Hz. Ömer bu konuda: "Divanlarınıza sahib çıkın ve sarılın" deyince, "Divanlarımız nedir?" diye kendisine sorulmuş, o da: "Cahiliye şiiri, bunlarda kitabınızın tefsiri ve sözlerinizin anlamı vardır" demiştir. (17)